Bedrijfsopvolgingsregeling en tijdelijk verpachte gronden

Bedrijfsopvolgingsregeling en tijdelijk verpachte gronden

De bedrijfsopvolgingsregeling (BOR) biedt bij bedrijfsopvolging een voorwaardelijke vrijstelling van schenk- en erfbelasting voor ondernemingsvermogen. Sinds 1 januari 2024 geldt deze vrijstelling niet meer voor onroerende zaken die aan derden ter beschikking zijn gesteld. Dit geldt ook voor de doorschuiffaciliteit in de inkomstenbelasting.

Een belangrijke uitzondering is gemaakt voor los land dat tijdelijk verpacht wordt via een zogeheten teeltpachtovereenkomst, mits deze pacht nodig is vanwege vruchtwisseling. Dit komt voort uit artikel 7:396 lid 1 t/m 3 BW. In zo’n geval blijft de BOR toch toepasbaar, ook al wordt het land tijdelijk door een ander gebruikt.

Teeltpacht en vruchtwisseling
Teeltpachtovereenkomsten zijn kortlopende pachtvormen (één of twee jaar) en moeten verplicht ter registratie worden aangeboden aan de grondkamer. Deze beoordeelt of de pacht noodzakelijk is in het kader van vruchtwisseling. Er is geen vaste lijst met toegestane teelten, maar in elk geval geldt: teelten zoals gerst, gras(zaad), haver, maïs, rogge, tarwe en spelt worden niet gezien als teelten waarvoor vruchtwisseling noodzakelijk is.

Wat gebeurt er in de praktijk?
In de praktijk komt het geregeld voor dat melkveehouders percelen tijdelijk verpachten aan bijvoorbeeld bollen- of pootaardappeltelers. Vaak gebeurt dit zonder registratie en dus buiten de regels om. Het doel is dan niet vruchtwisseling, maar een financieel aantrekkelijke pachtprijs. Deze vorm van pacht is dus economisch gedreven en draagt niet bij aan de duurzame landbouwpraktijk die de regeling beoogt te ondersteunen.

De vorige minister van Landbouw gaf eerder aan dat het regelmatig voorkomende scheuren van grasland voor zulke tijdelijke teelten ongewenst is. Dit tast het bodemleven aan en is nadelig voor de waterkwaliteit en het klimaat. Om die reden zou deze vorm van pacht niet ondersteund moeten worden via fiscale regelingen zoals de BOR.

Voorlopig geen beleidswijziging
Hoewel er in de praktijk discussie is over situaties waarin de pacht voor de ene partij wel onder vruchtwisseling valt en voor de andere niet, kiest de minister ervoor om op korte termijn geen aanpassingen te doen. Vanwege de lopende herziening van de Pachtwet blijft het huidige beleid voorlopig gehandhaafd.